Tekst: Noordelijk Scheepvaartmuseum | Foto: Schip de Azov bij de Slag bij Navarino, schilderij door Ivan Konstantinovich Ayvazovsky, jaartal onbekend.
Wereldberoemd was admiraal Louis van Heiden uit Zuidlaren na zijn succes bij de slag van het Griekse Navarino in 1827. Vandaag de dag lijkt de enige Drentse zeeheld in dienst van de Russische tsaar vergeten. Of leeft de herinnering aan hem voort in het bekende kinderliedje over Berend Botje? Hans van Koningsbrugge, hoogleraar geschiedenis en politiek van Rusland aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), wijdt in samenwerking met het Drents Archief en Chronoscoop Film een tentoonstelling, een documentaire en een boek aan de vergeten zeeheld. Een halfjaar lang krijgt Louis weer de aandacht die hij verdient! De tentoonstelling ‘Berend Botje ging uit varen…’ verhaalt over het bijzondere leven van de zeeheld en is van 17 maart t/m 27 mei te zien in het Noordelijk Scheepvaartmuseum.
Op slag wereldberoemd
Als negenjarige leerde Louis aan boord al zaken als navigeren en kaarten tekenen. Hij sprak maar liefst vijf talen en deed als zeeman veel landen aan in de koloniën in Afrika en Azië. Op zijn 22e koos hij voor een carrière bij de Russische marine waarin hij tegenslagen en successen kende. Met name tijdens de Zeeslag bij Navarino – de laatste zeeslag waarin men alleen met zeilschepen vocht – bracht hij onder Russische vlag minstens vijf Turks-Egyptische schepen tot zinken. Waar de Russen slechts 59 man verloren, lagen de verliezen aan de Turks-Egyptische zijde op zo’n 6000 doden. Hij was op slag wereldberoemd! Hij keerde een paar jaar later nog één keer terug naar zijn geboortedorp Zuidlaren waar hij door de bewoners werd ontvangen als een echte held. Als de zeeheld in Nederland was, logeerde hij vaak bij zijn zwager Maurits de Savornin Lohman die burgemeester van Groningen was. Louis had veel kritiek op Drenthe, maar hield veel van Groningen.
Documentaire
Documentairemaker Johan Zielstra van Chronoscoop Film filmde in Sint Petersbrug, Estland, Griekenland, Den Haag, Zuidlaren en op zee. Welke plekken herinneren tegenwoordig nog aan Louis? Wordt het verhaal van deze zeeheld nog steeds levend gehouden? De documentaire Louis van Heiden, zeeheld in den vreemde is bij de tentoonstelling te zien.
De initiatiefnemers van ‘Berend Botje ging uit varen’ zijn: Nederland Rusland Centrum, Drents Archief en Chronoscoop Film. De tentoonstelling was eerder te zien in de gemeente Tynaarlo.
noordelijkscheepvaartmuseum.nl
