Dit artikel verscheen in Noorderland 2015-5 (nieuwe update in juli 2021)
Vier jij de zomer thuis? Vervelen is geen optie, want je hoeft echt niet ver te gaan voor dat beetje spanning en sensatie. Het noorden heeft alles al in huis voor verrassende én enerverende uitstapjes. Solo, samen of met de (klein)kinderen natuurlijk. We zetten acht tips op een rij voor een geslaagd dagje uit in de buurt!
1. Varen door de Alde Feanen
Kabbelend water, ruisend riet en het gekwetter van watervogels: je beleeft de prachtige natuur van het Nationaal Park de Alde Feanen het beste vanaf het water. De Alde Feanen is een bijna 2.300 hectare groot laagveenmoeras in het hart van Friesland, tussen Leeuwarden, Heerenveen en Drachten. Het landschap van het park bestaat uit meren, petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moerasbossen. Niet verrassend dat er in zo’n bijzonder landschap ook een enorme rijkdom aan planten en dieren voorkomt. Er zijn in de Alde Feanen meer dan 450 soorten planten te vinden en er broeden ruim 100 soorten vogels. Een ware lust voor natuurliefhebbers dus! Ook is het gebied van groot belang voor waterrecreatie. Je kunt er heerlijk varen, picknicken en tot rust komen. Bij het watersportcentrum De Twirre kun je een kano of (zeil)boot huren om het natuurgebied zonder het storende geronk van een motor in alle stilte te ontdekken. Vanaf het centrum vaar je het It Wiid op en kun je naar hartenlust ronddobberen. Aan de overkant van het meer ligt het bezoekerscentrum van de Alde Feanen. Meer hier aan om op een interactieve manier te leren over de ontstaansgeschiedenis, flora en fauna, het beheer en de recreatie van het gebied. Er zijn hier ook meerdere vaarroutes verkrijgbaar. Geniet dus van een heerlijke dag op het water!
Wat: Nationaal Park Alde Feanen
Waar: begin je dag in Eernewoude
Wanneer geopend: van april t/m september is het bezoekerscentrum geopend van 10.00-17.00 uur
Entree: het bezoekerscentrum en de Alde Feanen bezoek je gratis
Website: www.np-aldefeanen.nl en www.detwirre.nl
2. Van luchtfietsen tot lori’s kijken
Een speeltuin, verkeerspark en dierenparadijs ineen. Als (groot)ouder kun je heerlijk een dagje kalm aan doen, want de kinderen vermaken zich wel bij Sanjes Safari. Bang om ze kwijt te raken hoef je niet te zijn in dit knusse park, want hier vind je kleinschalig vermaak voor de kleintjes, die ze zich hier helemaal kunnen uitleven. Natuurlijk zijn er de nodige glijbanen, schommels en zandbakken, maar je kunt ook bootje varen, een tochtje met de stoomtrein maken of (tijd)reizen door de ruimte. Of stap eens in de auto op het verkeerspark. Niet door rood rijden, want dan krijg je de politie achter je aan. Als het regent, blijven de kinderen droog in de apenkooi, de ballenbak of op de blokkenzolder. En dat is alleen nog maar het speelpark – in het dierenpark is nog veel meer te beleven. Verwacht hier geen tijgers of olifanten, maar met stokstaartjes, kamelen, neusberen en kleurrijke lori’s (dwergpapegaaien) zijn er toch genoeg exotische dieren te zien.
Wat: Speel- en dierenpark Sanjes Safari
Waar: De Sânjes 4, Feanwâlden
Wanneer geopend: dagelijks tussen 09.30 en 18.00 uur
Entree: €13,50 per persoon, kinderen tot 1 jaar gratis
Website: www.sanjessafari.nl
3. Melancholie van een plattelandsdorp
Een leven zonder smartphone, computer, televisie, wasmachine en koelkast: het is bijna niet meer voor te stellen, maar toch is het nog maar een dikke eeuw geleden dat Noord-Groningers zo leefden. In Openluchtmuseum Het Hoogeland in Warffum leer je het plattelandsleven van dichtbij kennen. Het Hoogeland, met de uitgestrekte velden en imponerende wolkenluchten in het noorden van Groningen, werd ooit lieflijk bezongen door Ede Staal. Het openluchtmuseum brengt dat melancholische gevoel van weleer, toen alles misschien wat minder luxe maar ook minder ingewikkeld was, helemaal terug. Het Hoogeland was een echt landbouwgebied, bestierd door herenboeren. Mensen werkten als landarbeider of dienstbode. In het 19de en begin 20ste-eeuwse dorp verdienden de slager, de bakker en de kruidenier maar ook de dokter, de dominee en de schoolmeester hun brood. Hoe? Dat zie je in de verschillende gebouwen van het museum. Je ervaart in het huis van de veearts hoe hij zijn praktijk runde, maar ook hoe dagloners in de stookhut hun voedsel én hun was kookten. Het museum heeft ook een TBC-huisje, een houten hutje waarin tuberculosepatiënten in de tuin werden geïsoleerd en om ze hopelijk te laten genezen. Tijdelijke tentoonstellingen kent het museum ook: kijk hiervoor op de website.
Wat: Openluchtmuseum Het Hoogeland
Waar: Schoolstraat 4, Warffum
Wanneer geopend: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur, op zon- en feestdagen van 13.00 tot 17.00 uur.
Entree: €8 per persoon, kinderen t/m 5 jaar gratis, van 6 t/m 17 jaar €3,50.
Website: www.hethoogeland.com
4 Kopje onder in het Muzeeaquarium
Van schepen tot schelpen! Alles wat met de zee te maken heeft, vind je in het Groningse Muzeeaquarium, onder aan de dijk in Delfzijl. Je leert er alles over archeologie, vissen en andere zeedieren van de Waddenzee en Noordzee. Tot de verbeelding spreken ook de fossielen, schitterende kristallen en mineralen die je meer vertellen over het ontstaan van de aarde. Ook vind je er een van de grootste schelpenverzamelingen van Europa en ontdek je er alles over de maritieme geschiedenis van Delfzijl. Het zeeaquarium is gebouwd rondom een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Daar bewonder je ook het rariteitenkabinet, waarin overblijfselen te zien zijn uit vroegere collecties; van scheepvaartsouvenirs tot rariteiten uit de natuur.
Wat: Muzeeaquarium Delfzijl
Waar: Zeebadweg 7, Delfzijl
Wanneer geopend: dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur
Entree: €8 per persoon, €4 voor kinderen tussen 4 en 17 jaar, kinderen tot 4 jaar gratis
Website: www.muzeeaquarium.nl
5. Een dagje tuffen in de stoomtrein
Met de trein naar Stadskanaal? Dat is tegenwoordig onmogelijk, zou je denken. Maar dan heb je het mis, want tussen Veendam en Stadskanaal kun je meerijden in een heuse, historische stoomtrein. Museumspoorlijn S.T.A.R is uniek en met 26 kilometer de langste historische spoorlijn van Nederland. De S.T.A.R. laat je zien én beleven hoe mensen vroeger per trein reisden. Begin 20ste eeuw was de trein het nieuwe, snelle vervoermiddel. Dorpen in Groningen en Drenthe waren dan ook beter via rails dan over de weg met elkaar verbonden. Wie wil ervaren hoe dat ging, vroeger in een trein met een echte stoomlocomotief ervoor, stapt op bij de S.T.A.R. De historische stoom- en dieseltreinen rijden vooral in het weekend en op feestdagen, maar als je precies wilt weten wanneer kun je het beste even op de site kijken. Je kunt kiezen voor een enkeltje Stadskanaal-Veendam, maar ook een retourtje of zelfs een rondrit over het hele traject is mogelijk. In de rijtuigenloods bij het station van Stadskanaal is een klein museum gevestigd over de spoorlijn, waar je met je treinkaartje gratis naar binnen mag. Ook leuk: combineer je treinrit met een bezoek aan het Veenkoloniaal Museum in Veendam, waar je alles leert over deze boeiende grensstreek tussen Groningen en Drenthe: de Veenkoloniën.
Wat: Museumspoorlijn S.T.A.R.
Waar: Stationsstraat 3, Stadskanaal
Wanneer geopend: kijk op de website voor alle data en tijden
Entree: een treinkaartje kost tussen de €6 en €14 voor volwassenen, €6 voor kinderen t/m 11 jaar, kinderen t/m 3 jaar gratis
Website: www.stadskanaalrail.nl
6. In het veen verveel je je nooit
Veen, dat was lange tijd de reden voor arme mensen om naar Drenthe te vertrekken. Wie ’s nachts zijn plaggenhut bouwde en ’s ochtends een rokende schoorsteen had, mocht voor niets op die plek blijven wonen. In het Veenpark bij Emmen waan je je in de wereld van de turfstekers, want het brengt het verleden tot leven. Het park bestaat uit twee museumdorpen: het plaggenhuttendorp ’t Aole Compas en het gezellige Bargermond. Daar kun je heerlijk wandelen door de geschiedenis, langs de kerk, de school en de kroeg. Wie moe is van het lopen, kan ook met de trein over het smalspoor door het park of met het turfschip door de kanalen – zo werd de turf vroeger vervoerd. Niet alles is verleden tijd: bij de bakker kun je nog steeds versgebakken lekkernijen kopen en kinderen van nu lusten nog best een snoepje uit de ouderwetse kruidenierswinkel. En vergeet niet de radiowinkel te bezoeken, die stamt uit de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Ook toen werd hier nog turf gewonnen. Hoe dat precies ging, bekijk je bij de turfafgraving, zo’n 100 hectare groot. Noeste arbeiders gingen hier te werk met de blote handen en de stoommachine.
Wat: Veenpark
Waar: Berkenrode 4, Barger-Compascuum
Wanneer geopend: tot en met oktober dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur, in juli en augustus tot 18.00 uur
Entree: vanaf €14,50 per persoon, 65-plussers vanaf €13,50 en kinderen t/m 4 jaar gratis
Website: www.veenpark.nl
7. Schone slaapsters en speelkastelen
Laat je betoveren, want Drenthe heeft zijn eigen sprookjespark: de Sprookjeshof in Zuidlaren. De naam zegt het al: sprookjes spelen in dit familiepark een grote rol. In de kabouterhuisjes en kasteeltorens van het Sprookjesbos kun je met een druk op de knop zelf alle bekende sprookjesfiguren tot leven brengen. Sneeuwwitje, Assepoester en Hans en Grietje, maar ook dieren uit bekende kinderliedjes als Papegaaitje leef je nog en Ik zag twee beren broodjes smeren zijn van de partij. Liever echte dieren bekijken? Dat kan in de kinderboerderij, waar naast geitjes en konijnen ook herten en alpaca’s wonen. Kinderen kunnen zich helemaal uitleven in de speeltuin met draaimolens, trampolines en glijbanen. Voor regenachtige dagen is er een overdekte speelhal waar de kids lekker kunnen apenkooien.
Wat: Sprookjeshof
Waar: Groningerstraat 10, Zuidlaren
Wanneer geopend: Dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur
Entree: €9,95 per persoon, 65-plussers €7,95, kinderen t/m 2 jaar gratis
Website: www.sprookjeshof.nl
8. Binnenkijken in het huisje van de smid
Het is alsof de tijd heeft stilgestaan in Orvelte. Dit dorpje midden in Drenthe ziet er nog bijna net zo uit als halverwege de 19de eeuw, met oude boerderijen en ambachtslieden om de kunst bij af te kijken. Niet voor niets presenteert Orvelte zich als museumdorp, want het is het best bewaard gebleven esdorp van Nederland. Er wordt gewoond en gewerkt, maar met veel aandacht voor het verleden. In de zomer rijden er geen auto’s in het dorp, asfalt en straatlantaarns zijn nergens te bekennen. Wel: veel Saksische boerderijtjes met rustieke rieten daken. Het dorp telt maar liefst 12 Rijksmonumenten en bij sommige mag je gewoon binnen een kijkje nemen. Met regelmaat houdt de smid een demonstratie in zijn smederij. Ook de klompenmaker laat graag zijn werkzaamheden aan voorbijgangers zien. In de zuivelfabriek wordt biologische kaas gemaakt en in de schaapskooi sta je oog in oog met een kudde heideschapen. Voor stoere kinderen is Zoo Bizar aan de Dorpsstraat een leuk uitstapje: daar kunnen ze tegen een kleine entreeprijs kennismaken met slangen, vogelspinnen, gordeldieren en andere kriebelaars en knagers. In de winkels koop je originele cadeautjes en Oudhollands snoepgoed. Tijd voor een hapje of een drankje? Bij dorpscafé Warmolts staat de koffie klaar en bij ’t Bakkershoes neem je natuurlijk kniepertjes en kruidkoek mee.
Wat: Museumdorp Orvelte
Waar: Het hele dorp. Parkeren kan op twee parkeerterreinen aan de rand van het dorp
Wanneer geopend: Het hele jaar door, maar in de winter is niet ieder restaurant of winkeltje open
Entree: Gratis, maar voor sommige attracties en evenementen wordt entree gevraagd. Parkeren kost €3 voor een hele dag. Let op: alleen met de pinpas betalen!
Website: www.orvelte.net
Bron: Miranda ten Wolde | Beeld: Eigen beeld, iStock
